Ieder tweede weekend (zaterdag en zondag) van september vinden traditiegetrouw in heel Nederland de Open Monumentendagen plaats. Dit jaar worden ze gehouden op zaterdag 14 en zondag 15 september. In Dokkum zijn op zaterdag 14 september een aantal bijzondere panden opengesteld. Elk met hun eigen unieke, historische verhaal. Bovendien hebben we de enige echte Sneker Stadsomroeper naar Dokkum gehaald; hij loopt de hele middag door het centrum om alles wat gratis te bezichtigen en te doen is bekend te maken aan de boeren, burgers, bezoekers en buitenlui. Welkom!
Elfstedenstad Dokkum is met haar eeuwenoude centrum op zich al een monument. Dit jaar concentreren onze Open Monumentendagactiviteiten zich voornamelijk op en rondom De Markt. Dit grote plein heeft diverse functies gehad. In vroeger tijden was het onder meer een (Norbertijner) kloostercomplex en een officiële begraafplaats. Toen in 1829 begraven in een binnenstad met meer dan 1000 inwoners verboden werd het plein in 1856 een officiële veemarkt waar alle levende have verhandeld moest worden. Daarop verschenen er meerdere kroegen en cafés rondom De Markt. Met deze bestemmingen, veemarkt en evenemententerrein, werd het een van dé plekken voor plezier, handel en vertier voor alle Dokkumers en mensen vanuit de wijde omtrek.
De Dokkumer Carrousel
De carrousel was vroeger een niet weg te denken onderdeel van de plaatselijke kermis. Een prachtig model-op-schaal dat Dokkumer Gerrit Visser in 1943 minutieus namaakte van zo’n carrousel staat speciaal voor deze Open Monumentendag weer in vol ornaat opgesteld. Alleen bij bijzondere gelegenheden wordt de carrousel uit de museale catacomben gehaald. Johannes Bosma uit Oentsjerk heeft het voor deze gelegenheid helemaal in elkaar gezet. Het museum waar de carrousel opgesteld staat bevindt zich aan de Diepswal 27, in een aantal historische panden, waaronder het zeventiende-eeuwse gebouw van de voormalige Admiraliteit van Friesland en Groningen. Uw bezoek meer dan waard!
Hotel ‘de Beurs’ en andere cafés
Voormalig hotel ‘de Beurs’ is eind 19e eeuw gebouwd . Dit alleen al door haar volume indrukwekkende pand is gelegen aan de zuidkant van het plein en heeft diverse uiteenlopende functies gehad. Het is onder meer een stadstimmerwerf, café, woonhuis en meubelwinkel geweest. Er zijn op De Markt een aantal bekende cafés geweest: aan de noordkant werd café ‘De Ossekop’ een begrip; aan de westkant bevond zich een café genaamd ‘De Veehandel’. Alle namen waren dus duidelijk gerelateerd aan de Dokkumer Veemarkt. ‘De Beurs’ was vooral populair bij rijke (groot-)veehandelaren, terwijl ‘De Ossekop’ meer het stamcafé was voor klein- en pluimveehandelaren. Voormalig café ‘Kroeze’ is tegenwoordig een woonhuis. De huidige bewoners, de heer en mevrouw Westra, zitten bij mooi weer buiten in een passende entourage en kunnen veel vertellen over de geschiedenis van het pand.
Bewaarschool Dokkum
Voordat de voormalige ‘Bewaarschool’ in 1884 een schooltje werd was het een gortmakerij voor grutten. Het pand is gelegen aan de Kleine Kerkstraat 2a, een zijstraat van De Markt. Rond 1830 gebeurde het maar al te vaak dat een zogenaamde ‘matres’ (een dame die voornamelijk als oppas voor kleine kinderen fungeerde) haar schooltje uitoefende in een kelder waar alleen licht via een openstaande deur naar binnen kwam, of in een soortgelijk bedompt vertrek. Het doel van de bewaarschool was behalve opvang ook opvoeden en onderwijzen van de kinderen.
Aansluitend werd de Bewaarschool aangekocht door meubelhandelaar Jelle van Sinderen. Hij maakte er tot spijt van velen een opslagplaats van. Het karakteristieke pand bleef dicht tot 2019. Toen opende Bart van der Zant, schoonzoon van de huidige generatie Van Sinderens, er zijn concept store ‘Studio Dok’. U kunt in deze bijzondere winkel terecht voor interieuradviezen en meubelen, tapijten van Claire’s Carpet maar ook voor gordijnen, verlichting, behang et cetera bent u hier zoals vanouds aan het goede adres. Bovendien is hier tevens kwalitatief eersteklas vintage vinyl en audio te koop. Deze zaterdag kunt u het prachtig gerestaureerde pand in haar volle glorie van binnen en van buiten bewonderen!
Wat is er verder nog te doen en te beleven?
– Er zijn live optredens met zang en muziek, verzorgd door troubadour Onno Loonstra, duo Sjans en het bekende Dokkumer draaiorgel ‘De Granaet’. Bij mooi weer op De Markt, bij regen in ‘de Beurs’.
– U kunt in Eric’s café aan De Markt 38 een doorlopende korte filmvoorstelling bekijken -met beelden gemaakt door amateurfilmer Dikkie Haarsma- over de kermis in Dokkum door de jaren heen. Duur van de film: circa 8 minuten.
Plus….een speciaal Kinderprogramma!
Er staan tussen 13.00 en 17.00 uur diverse ‘kinderspelen van vroeger’ op De Markt opgesteld. Kinderen kunnen lekker fanatiek mega-sjoelen, blikgooien, cricket spelen, steltlopen, ballonpompen, met een mega-spiraal oefenen en nog veel meer. Voor alle jonge deelnemertjes is er natuurlijk een glas limonade en er zijn kleine prijsjes te winnen. Tevens zal er een kinderdraaimolen staan waar kinderen gratis in mogen deze dag.
Praktische informatie:
– Open Monumentendag Dokkum: zaterdag 14 september a.s. van 12.00 – 17.00 uur
– Parkeren kan aan: het Harddraverspark / de Helling/ Lutjebleek/ it Panwurk / de Acht Zaligheden
– Toiletten: Eric’s café, De Markt 36 / Grote Kerk, De Markt 2/ Museum Dokkum, Diepswal 27
De Open Monumentendag wordt georganiseerd door Museum Dokkum, gemeente Noardeast-Fryslân, een aantal Dokkumer ondernemers en stichting Oud Dockum.
Teksten: Ihno Dragt en Tineke Admiraal.
Vormgeving: Richard Bos.
In dankbaarheid herinneren wij ons de oprichter van Stichting Oud Dockum, architect Broor Adema.
