Ontstaan en doelstelling
De Stichting Oud Dockum, opgericht in 2005, heeft als doel om kennis te vergroten over de historische binnenstad van Dokkum en directe omgeving ,evenals het bevorderen van de toepassing van deze opgedane kennis. De Stichting wil op deze wijze bijdragen aan een historisch verantwoorde wijze van gebruik en inrichting van de binnenstad. Subdoelstelling daarbij is het zo goed en actief mogelijk betrekken van de Dokkumer bevolking bij de binnenstad. De Stichting Oud Dockum heeft zich gepresenteerd op Open Monumentendag 2005. Er werd een fototentoonstelling in de Grote Kerk en de Doopsgezinde Kerk verzorgd met als thema de opgravingen in de Markt van 1954 en 1986.
Er zijn al aardig wat particulieren en/of verbanden, die zich elk vanuit een eigen achtergrond en belangstelling, inzetten voor (onder meer) het oude centrum van Dokkum. Zo is er Historia Doccumensis, De Historische Vereniging Noordoost Friesland, Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel, etc. Toch is er behoefte aan het uitdragen van kennis, alsmede het bieden van een platform voor discussie over de ontwikkelingen van de binnenstad in historisch perspectief.
De basis is kennis. Stichting Oud Dockum gaat niet zelf aan de slag met het zoeken, vastleggen (toegankelijk maken) en bewerken van kennis, maar speelt zo nodig een initiërende en stimulerende rol. Deze kennis kan op verschillende manieren naar buiten worden gepresenteerd. Oud Dockum richt zich op de presentatie van bepaalde, door het bestuur gekozen, kennis, primair door middel van lezingen. Als een onderwerp zich ervoor leent, zullen discussiebijeenkomsten worden gehouden, waarbij het historisch perspectief wordt verbonden met een actueel thema. Ten slotte wil de stichting bijdragen aan bestuurlijke besluitvormingstrajecten door ondersteuning van daartoe in het leven geroepen organen en bijeenkomsten.
Werkwijze en doelgroepen
De Stichting streeft naar samenwerking en bundeling, niet naar het ontplooien van activiteiten die thans al plaatsvinden. Wel kan de Stichting, in samenwerking met anderen, een platform bieden aan de bestaande activiteiten. Eens per kwartaal wordt een activiteit georganiseerd. Onderdeel daarvan is de invulling van het thema van de Open Monumentendag, (mede) te verzorgen in Dokkum en in samenwerking met de gemeente Dongeradeel.
De bijeenkomsten moeten heden en verleden verbinden. Het onderwerp moet veel met (het oude) Dokkum te maken hebben. Zo zijn er, na de eerste bijeenkomst over terpen en in het bijzonder de terp van Dokkum, lezingen geweest over de Markt, gevels, de verbinding tussen Dokkum en Utrecht, herinneringen aan het oude Dokkum van Max Posthuma, etc., etc. Er is regelmatig contact met de gemeente en met Historia Doccumensis over onderwerpen en gezamenlijke activiteiten.
Doelgroep van deze activiteiten is iedereen die de binnenstad van Dokkum een warm hart toedraagt. De Stichting heeft inmiddels ruim 80 donateurs, die allen jaarlijks (minimaal) € 10,- betalen. In geval van samenwerking met bijv. de gemeente Dongeradeel of met Historia Doccumensis worden eventuele kosten gedeeld.
Vervolg
Regelmatig wordt door het bestuur van de Stichting bekeken in hoeverre de werkwijze in het geheel of op onderdelen bijgesteld, dan wel verbeterd kan worden.
Mogelijke punten voor verdere uitbouw en verbetering zijn:
- Financiën en donateurs
- Balans tussen terugkijken en vooruitzien
- Voeding van ideeën bij beleidsmakers en publiek
- Verbinding met stadsmarketing en initiatieven rondom “het merk Dokkum”
Ad 1. Donateurs
Uit het financieel verslag blijkt dat de financiële situatie goed is. Tot op heden zijn we onze donateurs erg dankbaar voor hun bijdragen. Als wederdienst bieden wij hen daarvoor dat ze als eerste ‘heet van de naald’ worden geïnformeerd over bijzondere wetenswaardigheden.
We heffen entree (€ 2,-), waarde donateurs (over het algemeen) van worden vrijgesteld. Daarbij moet het laagdrempelige karakter van de bijeenkomsten overigens absoluut gehandhaafd blijven. Onze donateurs hebben zo een voordeel en de Stichting heeft nog iets van inkomsten (van de andere geïnteresseerden). De genoten koffie moet dan weer zelf worden afgerekend.
Bij de deur wordt aan de niet-donateurs de keus geboden een kaartje te kopen (€ 2,-) of donateur te worden (jaarlijks een minimum van € 10,-). Op één donateurskaart mogen maximaal 2 personen naar binnen.
Ad 2. Balans tussen terugkijken en vooruitzien
Tot op heden is gebleken dat de meest eenvoudige aanpak voor een lezing bestaat uit het benaderen van iemand, waarvan wij (denken te) weten dat de persoon in kwestie zijn of haar verhaal al min of meer klaar heeft. Het gaat er dan om om de goede persoon te vinden, die een interessant verhaal heeft dat goed verteld kan worden. Door het uitgebreide netwerk van ons bestuur slagen wij er nog steeds in om de daarvoor geëigende personen te benaderen, dan wel bij specifieke onderwerpen de juiste personen te vinden.
Deze werkwijze voldoet prima. Er is op voorhand een voldoende voorraad ideeën aanwezig voor de volgende lezingen. Meestal is aan het begin van het jaar het programma al bijna ingevuld met onderwerpen.
Voor sommige onderwerpen is er niet altijd direct een schrijver/spreker voor handen, maar dat is niet erg. Na verloop van tijd verdwijnt het idee of wordt er een spreker bij het onderwerp gevonden.
Wij werken als Stichting Oud Dockum samen met o.a.:
- Historia Doccumensis. Leden van deze vereniging schrijven over bepaalde historische onderwerpen, waarvan Historia Doccumensis vervolgens een boek uitbrengt. Stichting Oud Dockum organiseert vervolgens een lezing door de schrijver van het boek, waar dan tevens de officiële boekpresentatie plaatsvindt. Deze werkwijze is redelijk eenvoudig en plezierig, maar het accent komt daardoor sterk te liggen op beschrijvende lezingen, waarbij de inhoud door de houders van de lezing wordt bepaald. Het geeft de avonden meer het karakter van terugkijken dan van vooruit kijken. Ook dit past binnen de werkwijze van Stichting Oud Dockum, waarbij interessante thema’s worden behandeld, die mede bepalend zijn voor de stad Dokkum (om enkele te noemen: terp, religie, bouwkunst, handel & middenstand).
- Gemeente Dongeradeel. Samen met de gemeente Dongeradeel organiseert Stichting Oud Dockum jaarlijks in september de Open Monumentendag.
In de komende periode is het streven er vooral op gericht om de balans meer de kant van vooruit kijken op te trekken. Zonder overdrijving willen we komen tot een afwisseling van beschouwing van het verleden en pro-actief onderwerpen voor de toekomst aan de orde stellen. We gaan ervan uit dat we per jaar één specifieke bijeenkomst op een bepaald onderwerp richten en tot discussie en zo mogelijk vervolg proberen te komen. Daarbij wordt er zorgvuldig voor gewaakt geen meningen op te dringen, maar vooral een bepaald onderwerp te belichten, liefst vanuit verschillende perspectieven. Onderwerpen kunnen zijn stoepen, voegen, bruggen, stegen, dakpannen, maar ook het ontbreken in Dokkum van bouwhistorisch onderzoek en vastleggen van de aangetroffen situatie bij verbouwing en/of sloop.
Dat houdt in dat het bestuur zelf meer tijd en moeite zal moeten investeren in de voorbereiding van een avond/lezing.
Een werkwijze kan daarbij zijn om per onderwerp met een klein team te werken, dat het onderwerp voorbereidt. Ook kan het onderwerp in samenwerking met donateurs of andere geïnteresseerden of deskundigen worden voorbereid; zij worden uitgenodigd om actief aan te geven hoe zij over een bepaald onderwerp denken.
Follow-up wordt gegeven via de nieuwe website.
Ad 3. Voeding van ideeën bij beleidsmakers en publiek
Door het afstemmen van onderwerpen op actuele thema’s en een meer pro-actieve opstelling ten aanzien van onderwerpen, zullen de bijeenkomsten aan waarde winnen op dit punt. Er moet dan ook gekeken worden naar PR voor zowel de avonden als ook de follow-up. Ook het gericht uitnodigen van portefeuillehouders en ambtenaren is een goede manier om dit punt verder in te vullen.
Ad 4. Verbinding met stadsmarketing en initiatieven rondom “het merk Dokkum”
Hier is nog weinig aan gedaan. Duidelijk is wel dat de aantrekkelijkheid van de oude binnenstad een belangrijke rol zal spelen bij dit soort promotie-initiatieven. Hier liggen kansen, waar een afgestemde promotie en een heldere aanpak van de binnenstad aan kan bijdragen.
Een van de inmiddels vaste onderdelen van de jaarlijkse programmering van Stichting Oud Dockum betreft de combinatie van het organiseren van een bedrijfsbezoek en een lezing over verleden – heden – toekomst door een van de oprichters, eigenaren van het betreffende bedrijf. Gastheren zijn inmiddels bijvoorbeeld geweest: Firma Raadsma, Drukkerij Douma en Hiatus.
Een formule die door onze gasten erg op prijs wordt gesteld.
ANBI-status
Stichting Oud Dockum is door de belastingdienst geregistreerd als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Voor wie geld aan onze stichting wil nalaten of schenken, is het belangrijk te weten dat wij als ANBI-geregistreerde instelling zijn vrijgesteld van belastingen over schenkingen en erfenissen.
Uw gift en de belasting
Ook giften aan onze stichting kunnen binnen de door de belastingdienst opgestelde regels in mindering worden gebracht op uw inkomen op het aangiftebiljet van de inkomstenbelasting.
Aldus vastgesteld te Dokkum,
Namens het bestuur van Stichting Oud Dockum
Niek Geelhoed,
voorzitter